Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi

Vaktiyle Oğuz boyları, geniş ve bereketli topraklarda barış içinde yaşardı. Ancak bu huzurlu günler, bir gün büyük bir tehlikeyle karşı karşıya kalır. Bu tehlike, Tepegöz adında bir devdir. Tepegöz, insanüstü güce ve tek bir gözden oluşan korkunç bir surata sahipmiş. Onun hikayesi, Oğuz halkının kaderini değiştiren olayların başlangıcıdır.

Tepegöz’ün Doğumu

Tepegöz, sıradan bir yaratık değildi. Bir gün bir Oğuz çobanı, peri kızlarıyla karşılaşır. Onlardan birine yaklaşır ve bir süre sonra peri kızı, Tepegöz’ü dünyaya getirir. Ancak Tepegöz, insanlardan farklı olarak dev bir yaratık olarak doğar. Onun insanlara düşmanlığı, çocukluğundan itibaren belli olmuştur.

Büyüyüp güçlenince, Tepegöz, Oğuz boylarına musallat olur. İnsanları yer, mallarını talan eder ve köyleri harap eder. O kadar güçlüdür ki kimse onun karşısına çıkmaya cesaret edemez. Tepegöz, tüm Oğuz halkına korku salmış ve boylarının başına büyük bir bela olmuştur.

Basat’ın Meydan Okuması

Oğuz beyleri, Tepegöz’ü durdurmanın bir yolunu bulmaya çalışır ama her seferinde başarısız olurlar. Bu sırada Basat adında genç ve cesur bir yiğit ortaya çıkar. Basat, küçükken bir gün kurtlar tarafından kaçırılmış ve onların arasında büyümüştür. Bu yüzden cesareti ve doğayla olan bağları çok güçlüdür.

Basat, Tepegöz’ün zulmünden haberdar olunca:
“Ben, bu devin karşısına çıkacağım. O, halkımıza korku salıyor ama korku benim için bir engel değildir!” der.

Tepegöz’ün İni

Tepegöz, dağların tepesinde büyük bir mağarada yaşarmış. Basat, devin yaşadığı bu inin yerini öğrenir ve tek başına yola koyulur. Tepegöz’ün inine vardığında, dev mağarasının önünde oturmuş, elindeki devasa bir hayvanı yiyormuş. Basat, devin büyüklüğü karşısında kısa bir an için duraksasa da cesaretini toplar ve ona meydan okur:
“Ey Tepegöz! Oğuz halkına zulmetmeyi bırak! Şimdi benimle dövüş!”

Tepegöz, Basat’ı küçümseyerek güler:
“Sen kimsin ki bana meydan okuyorsun? Benim gücümü gördüğünde kaçacak delik arayacaksın!”

Zeka ve Güç

Tepegöz’ün gücü karşısında Basat, onunla doğrudan dövüşmenin imkansız olduğunu anlar. Bunun yerine zekasını kullanmaya karar verir. Devin en zayıf noktası olan tek gözüne odaklanır. Basat, yanında getirdiği keskin demirle bir plan yapar.

Basat, Tepegöz’ün dikkatini dağıtarak onu kandırır ve bir anlık dalgınlığından yararlanır. Elindeki demiri, Tepegöz’ün tek gözüne saplar. Tepegöz, acı içinde bağırır ve mağarayı inletecek kadar korkunç bir ses çıkarır. Ancak bu hareket, devin saldırmasını daha da zorlaştırmıştır çünkü artık kördür.

Tepegöz’ün Sonu

Tepegöz, kör olduktan sonra mağaranın içinde Basat’ı yakalamaya çalışır ama artık göremediği için sürekli hata yapar. Basat, devin hareketlerini dikkatlice izler ve zayıfladığı anı bekler. Sonunda doğru zamanı bulur ve kılıcıyla Tepegöz’ün işini bitirir.

Tepegöz’ün ölümüyle birlikte Oğuz boyları büyük bir beladan kurtulur. Halk, Basat’ın cesaretini ve zekasını överek ona büyük bir saygı duyar. Basat ise alçakgönüllü bir şekilde:
“Bu zafer, yalnızca benim değil, Oğuz boylarının birlik ve inancının zaferidir,” der.

Masalın Sonu

Tepegöz’ün ölümü, Oğuz halkına büyük bir ders olur. Gücün tek başına yetmediği, zekanın ve cesaretin bir araya geldiğinde gerçek zaferin kazanılabileceği bu masalla anlatılır. Basat’ın adı, Oğuz boylarında bir efsane olarak nesilden nesile anlatılır.

Halk, onun hikayesini unutmamak ve yeni nesillere aktarmak için bu masalı Dede Korkut kitabına ekler. Ve böylece Basat’ın cesareti ve Tepegöz’ün sonu, yüzyıllardır unutulmaz bir ders olarak anlatılmaya devam eder.